သစ္ေတာတို့လည္း မစိမ္းစိုေတာၿပီ

ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈကို စဥ္း စားလိုက္ၿပီဆိုသည္ႏွင့္ ကမၻာပ်က္ ကိန္းကို တခုတ္တရသတိရလာၾက မည္။ ေရခဲျမစ္ႀကီးမ်ား အရည္ေပ်ာ္ လာၾကၿပီးေနာက္ ပင္လယ္ျပင္ထဲမွ လိႈင္းတံပိုးေတြႀကီးလာမည္။ ကမၻာ့ ေျမျပင္ကို ပင္လယ္သမုဒၵရာလိႈင္း ေတြ ဖံုးလႊမ္းသြားေတာ့မည္။ ဤ ပံုရိပ္ကေတာ့ ဒ႑ာရီဆန္ေနသည္။ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ ကမၻာ့ရာသီ ဥတုေျပာင္းလဲမႈသည္ မည္ကဲ့သို႔ ျဖစ္သနည္း။
From : Weekly Eleven Journal

`မိုးသစ္ေတာထဲ လမ္း ေလွ်ာက္သြားရင္ စိုထိုင္းေနတဲ့သစ္ ရြက္ေတြ ျမည္သံၾကားရမယ္။ ၿပီး ေတာ့ သစ္ေတာၾကမ္းျပင္ထက္မွာ ေအာ္ဂင္းနစ္အပိုင္းအစေတြ ျပန္႔က်ဲ ေနတာေတြ႕ရမယ္´´ဟု ဒင္နီရယ္ နက္ပ္စတက္ကေျပာၾကားလိုက္ သည္။ သူက ဝုဒ္ဟိုးလ္သုေတသန စင္တာမွ ေဂဟေဗဒပညာရွင္ျဖစ္ သလို အေမဇုန္မိုးသစ္ေတာႏွင့္ပတ္ သက္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သုေတ သနျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ စေကာ္လာတစ္ ဦးလည္းျဖစ္သည္။ အပူပိုင္းေဒသရွိ မိုးသစ္ေတာ မ်ား ပ်က္စီးလိမ့္မည္ဟူေသာ ေဟာ ကိန္းထြက္ေပၚလာခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ အတန္ၾကာကတည္းကျဖစ္သည္။ မွန္သည္။ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီး ရျခင္းအေၾကာင္းမွာ လူသားမ်ား၏ ေလာဘရမၼက္ႏွင့္လည္း တိုက္ရိုက္ ပတ္သက္ေနသည္။ သစ္ေတာမ်ား မွသစ္မ်ားခုတ္လွဲျခင္းႏွင့္ စားက်က္ ေျမမ်ား၊ လယ္ေျမမ်ားအတြက္ သစ္ ပင္မ်ားခုတ္ထြင္ရွင္းလင္းမႈလည္း ပါသည္။ လူသားမ်ားအတြက္ မိုး သစ္ေတာမ်ား၏အက်ိဳးျပဳေသာ လုပ္ငန္းတစ္ရပ္ကေတာ့ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္ဓာတ္ေငြ႕စုပ္ယူေပးျခင္း သာမက ယေန႔ကမၻာတြင္ျဖစ္ေပၚ ေနေသာ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕မ်ားကို လည္း စုပ္ယူေပးလ်က္ရွိသည္။ သို႔ ေသာ္ ထိုမိုးသစ္ေတာမ်ားသည္ အမွန္တကယ္ပဲ ကာဗြန္ဓာတ္ေငြ႕ႏွင့္ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕မ်ားကို အကာအ ကြယ္ေပးႏိုင္ပါ၏ေလာဟူေသာေမး ခြန္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး သိပၯံပညာရွင္ မ်ားက ေမးခြန္းမ်ားထုတ္လာၾက သည္။ အာရွတိုက္ႏွင့္ အာဖရိက တိုက္ရွိ မိုးသစ္ေတာမ်ားသည္ ကာ ဗြန္ဓာတ္ေငြ႕ထုတ္လႊတ္မႈပမာဏျမင့္ တက္လာမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚသည့္ အပူခ်ိန္ျမင့္မားမႈမ်ားကို ကာကြယ္မႈ မေပးႏိုင္ၾကေတာ့ဟုယူဆထားၾက သည္။ ဥပမာ အေမဇုန္ေဒသမွ သစ္ပင္မ်ားဆိုပါစို႔။ ကာဗြန္ဓာတ္ ေငြ႕မက္ထရစ္တန္ ၁ဝဝ ဘီလီယံ ထက္ပို၍ စုပ္ယူႏိုင္စြမ္းရွိၾကသည္။ ဤပမာဏမွာ ေရနံႏွင့္ အျခားေသာ စက္ရံုေခါင္းတိုင္မွထြက္သည့္ မီးခိုး မ်ား၁၅ႏွစ္စာႏွင့္တူသည္။ အကယ္ ၍ မိုးသစ္ေတာမ်ားပ်က္သုဥ္းမႈႏႈန္း သည္ သိသိသာသာျမင့္မားလာ မည္ဆိုပါက ႏွစ္စဥ္ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ ေငြ႕မ်ားစုပ္ယူႏိုင္မႈ မက္ထရစ္တန္ ၃.၅ဘီလီယံမွ ၅ဘီလီယံအထိ ေလ်ာ့ က်သြားေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဘာ လီတြင္က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ကုလ သမဂၢ ကမၻာ့ရာသီဥတု ဖိုရမ္၌ေဆြး ေႏြးခဲ့ၾကသည္။ က်ိဳတိုေဆြးေႏြးပြဲ မွာ တင္ျပသေဘာတူခဲ့ၾကသည့္ ဖန္ လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕မ်ားေလွ်ာ့ခ်ေရးကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ၂ဝ၁၂ခုႏွစ္ တြင္ က်ိဳတိုသေဘာတူညီခ်က္ကို ႏိုင္ငံအားလံုး လိုက္နာေရးလည္း ပါဝင္သည္။ ဖန္လံုအိမ္သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႕ကိစၥသည္ အမွန္ပင္ ထိတ္ လန္႔စရာေကာင္းလွသည္။ ဆိုးဝါး ေသာ မိုးေခါင္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာခဲ့ သည္။ ကမၻာ့ရာသီဥတုသိသိသာသာ ဆိုးဝါးလာခဲ့ျခင္းသည္ သစ္ေတာ မ်ားကို ဝါးၿမိဳစားေသာက္လ်က္ရွိ ေသာ ေတာမီးမ်ားေပၚေပါက္ေစခဲ့ သည္။ အဆိုးဝါးဆံုးကေတာ့ အေမ ဇုန္သစ္ေတာႀကီးျဖစ္သည္။ ပညာရွင္တခ်ိဳ႕ကေတာ့ မိုး သစ္ေတာမ်ား တစ္စတစ္စ ျပဳန္း တီးလာၿပီဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ၾက သည္။ ဤေကာက္ခ်က္ခ်သူက ပီတာေကာက္စ္ႏွင့္အဖြဲ႕ျဖစ္ၿပီး သူတို႔သည္ ဟက္ဒေလစင္တာမွ မိုး ေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒပညာရွင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ မိုးသစ္ေတာထဲရွိ အပင္မ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာ ေသဆံုးေနမႈ ေၾကာင့္ ၂၁ဝဝျပည့္ႏွစ္တြင္ မိုးသစ္ ေတာမ်ားပ်က္စီးေတာ့မည္ဟု ေဟာ ကိန္းထုတ္ထားသည္။ တခ်ိဳ႕ပညာ ရွင္မ်ားကေတာ့ ဤအယူဆသည္ လံုးဝဥႍံုအဆိုးျမင္အယူဆဟု ေထာက္ျပၿပီး လက္မခံၾကေပ။ သို႔ ေသာ္ ပီတာေကာက္စ္ ဦးေဆာင္ ေသာ ဟက္ဒေလစင္တာမွ ပညာရွင္ မ်ားကေတာ့ သူတို႔ေလ့လာေတြ႕ရွိ ခ်က္ကို ခိုင္ခိုင္မာမာတင္ျပထားၾက သည္။ မိုးသစ္ေတာမ်ား ပ်က္သုဥ္းရ ျခင္းအေၾကာင္းရင္းကိုအပူခ်ိန္ႏွင့္မိုး ရြာသြန္းမႈပမာဏမ်ား အေပၚ၌သာ လွ်င္ အေျခခံတြက္ခ်က္ထားျခင္း သာမက သစ္ေတာထဲမွာရွိသည့္သစ္ ပင္မ်ား မီးေလာင္က႗မ္းမႈႏွင့္ ပ်က္စီး သြားသည့္အပင္မ်ားမွ ကာဗြန္ဓာတ္ ေငြ႕ပမာဏမ်ားကိုပါ ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ထားၿပီးမွ ႏႈန္းစံတစ္ခုေဖာ္ ထုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုႏႈန္းစံေပၚ အေျချပဳကာ ၂ဝဝဝျပည့္ႏွစ္တြင္ မိုးသစ္ေတာမ်ား ပ်က္သုဥ္းမည္ဟူ ေသာ ေဟာကိန္းထုတ္ခဲ့ျခင္းပါပဲ။ အလြန္ဆိုးဝါးေသာ ရာသီဥတု ႏွင့္ဆိုးဝါးေသာအက်ိဳးဆက္မ်ားက မိုးသစ္ေတာမ်ားကိုဖ်က္ဆီးလ်က္ ရွိသည္။ အပူခ်ိန္ျမင့္လာေလ သစ္ ပင္မ်ားအတြက္ ေရလိုအပ္လာေလ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ မိုးေခါင္မႈက ရွည္ၾကာလာသည္ႏွင့္အမွ် ေရရွားမႈ ကလည္း ႀကီးမားလာသည္။ ေရဆီ ခန္းေျခာက္မႈေၾကာင့္ အပင္ေတြ ခန္း ေျခာက္လာသည္။ ဤသို႔ ေရဓာတ္ ခန္းေျခာက္ေနေသာအပင္မ်ားကို သစ္ပင္ခုတ္လွဲသူမ်ား၏ လႊမ်ား သည္လည္းေကာင္း၊ ေလာင္စာမ်ား သည္လည္းေကာင္းလြယ္လင့္တကူ ဝါးၿမိဳစားေသာက္ႏိုင္သည့္ အေျခ အေနေရာက္ရွိသြားေတာ့၏။ ထို႔ျပင္ အယ္လ္နီညိဳႏွင့္ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာထဲ မွ ေရစီးေၾကာင္းပူမ်ားက ကမၻာ့ရာသီ ဥတုကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့ျပန္ရာ မိုး သစ္ေတာမ်ားသည္ မိုးေခါင္မႈဒဏ္ ကိုခံခဲ့ၾကရသည္။ ေတာမီးေလာင္ ျခင္းမ်ားကို ၾကံဳေတြ႕ရသည္။ ရိႈ႕မီး မ်ားသည္ ေလထုထဲ၌ ကာဗြန္ဓာတ္ ေငြ႕မ်ား ပိုမိုျဖစ္ေပၚေစသည္။ ဤသို႔ ျဖင့္ အေမဇုန္ေတာနက္သည္ေျမျပင္ ႏွင့္ေဝဟင္၌ပါ လွပမႈမရွိေတာ့ေပ။ ေကာင္းကင္ဘံု သို႔မဟုတ္ သုခ ဘံုေပ်ာက္ဆံုးျခင္းထက္ ပို၍ဆိုး သည္က မိုးသစ္ေတာမ်ား ပ်က္သုဥ္း ျခင္းျဖစ္သည္။ မိုးသစ္ေတာမ်ား မရွိ ပါက ေလျပင္းေတြ ပိုတိုက္ခတ္ခံရ မည္။ ၿပီးေတာ့ ေကာင္းကင္၌ ဖန္ လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕မွလႊတ္သည့္ ဓာတ္ ေငြ႕ပိုမ်ားလာမည္။ အေမဇုန္သစ္ ေတာမ်ားမရွိပါက ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အက်ိဳးဆက္မ်ားမွာ ထိတ္လန္႔စရာ ေကာင္းလွသည္။ သစ္ခုတ္သမား မ်ားႏွင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးသမားမ်ား က သစ္ေတြခုတ္ၾကသည္။ ၿမိဳ႕ရြာ ေတြတည္ေထာင္ၾကသည္။ သို႔ျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ ကာဗြန္မက္ထရစ္တန္ ၅ဝ ဘီလီယံခန္႔ထုတ္လႊတ္လ်က္ရွိသည္။ မိုးသစ္ေတာမ်ားပ်က္သုဥ္း ေတာ့မည္ဟူေသာအယူဆေၾကာင့္ သစ္ေတာထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ ရန္ပံုေငြမ်ား ရွာေဖြထည့္ဝင္လာၾက သည္။ ရွားပါးသတၩဝါမ်ား ထိန္း သိမ္းေရးလည္းလုပ္ေဆာင္လာၾက သည္။ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈသည္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္သမားမ်ား၏ မ်က္လံုးမ်ား အျမင္က်ယ္လာၾက သည္။ ဇလေဗဒဆိုင္ရာအေရးႀကီး ျပႍနာမွာ လူသားမ်ားသဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္စြာ ေနထိုင္ေရးျဖစ္သည္။ မိုးသစ္ေတာမ်ား ပ်က္သုဥ္း ေတာ့မည္ဟူေသာ ေဟာကိန္းကို လက္မခံသူ၊ မယံုၾကည္သူတို႔အဆို အရအေမဇုန္သစ္ေတာႀကီးသည္ ယခုအတိုင္းရွိေနမည္။ မိုးပင္ ပို ေကာင္းလာမည္ဟု မွတ္ခ်က္ခ်ထား ၾကသည္။ အရီဇိုးနားျပည္နယ္ တက္က သိုလ္မွ ဇလေဗဒပညာရွင္ စေကာ့ စလက္စကာကေတာ့ ၂ဝဝ၅ခုႏွစ္ မိုးေခါင္မႈအၿပီးတြင္ အေမဇုန္သစ္ ေတာသည္ ပို၍ပင္စိမ္းလန္းလာ သည္ဟု ေထာက္ျပသည္။ စူးရွ ေသာေနေရာင္ျခည္သည္ ေျမျပင္ထဲ သို႔ပင္ က်ေရာက္လ်က္ရွိသည္။ တစ္ခုေတာ့ရွိပါသည္။ စေကာ့ေျပာ သလို သစ္ေတာႀကီးသည္ စိမ္း လန္းေနသည္ဆိုေသာ္လည္း အရြက္ ေတြကသာ စိမ္းေနၾကျခင္းျဖစ္ သည္။ သစ္ေတာထူထပ္မႈ၊ သစ္ပင္ ေပါက္ေရာက္မႈကေတာ့ နည္းေန သည္ဟု အေမဇုန္သုေတသနဌာနမွ ဖီးလစ္ဖီယန္ဆိုက္ဒ္က ေျပာၾကား သည္။ ေလထုထဲမွာ ကာဗြန္ဓာတ္ ေငြ႕မ်ားျပားေနျခင္းကသဘာဝပတ္ ဝန္းက်င္ကို ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ရွိ သည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္အေမဇုန္သစ္ ေတာ၏အပူခ်ိန္မွာ ၃ ဒီဂရီ စင္တီ ဂရိတ္မွ ၅ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ထိျမင့္ တက္လာသည္။ မိုးရြာသြန္းမႈက လည္း ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်ေလ်ာ့က် သြားေၾကာင္း ဘရာဇီးလ္ႏိုင္ငံရွိ ေဂ ဟေဗဒပညာရွင္ လွ်ိဳေဆးအန္တိုနီ ယိုမာရင္ရိုက မွတ္ခ်က္ခ်သည္။ သေဘာကေတာ့ မိုးေခါင္ေရရွားမႈ ၾကံဳေတြ႕ရမည္။ ပညာရွင္မ်ားက ေတာ့ အေမဇုန္သစ္ေတာအပါအဝင္ မိုးေခါင္ေရရွားေဒသရွိ မိုးသစ္ေတာ ႀကီးမ်ား၏အေနထားကို ေလ့လာ လ်က္ရွိၾကသည္။ လူသားမ်ားေန ထိုင္ရာ ကမၻာႀကီး၌ သစ္ေတာမ်ား ရွိေနျခင္းသည္ လူသားမ်ားအတြက္ အက်ိဳးေက်းဇူးျဖစ္ေနသည္မွာမျငင္း ပယ္ႏိုင္ေပ။ ဤအခ်က္ေၾကာင့္ လည္း ဘာလီတြင္ က်င္းပေနသည့္ ကုလသမဂၢရာသီဥတုဆိုင္ရာႏွီး ေႏွာဖလွယ္ပြဲတြင္ မိုးသစ္ေတာတြင္း ရွိ သစ္ေတာမ်ား၏အေနအထားကို အေလးအနက္ထား၍ ေဆြးေႏြးခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းမႈျဖင့္ ရာသီဥတုအပါအဝင္ လူမႈႏိုင္ငံေရး ဘဝမ်ားကို တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ ေဆာင္ႏိုင္မည္သာျဖစ္ေလသည္။ Ref : Marc Margolis, Forests Are Not Green