ภาพใหญ่-ภาพเล็ก : ในเรื่องของการลงทุน

Ref : โลกในมุมมองของ Value Investor www.thaivi.com by ดร. นิเวศน์ เหมวชิรวรากร 19 สิงหาคม 2550

เวลามองหรือคิดเกี่ยวกับเรื่องต่าง ๆ ผมชอบเริ่มจาก “ภาพใหญ่ ” หรือภาพรวมทั้งหมดของสิ่งนั้นก่อน ถ้าดูแล้วน่าสนใจ ผมถึงจะมองต่อไปถึงรายละเอียดหรือ “ภาพเล็ก” ที่อยู่ในภาพใหญ่นั้น เช่นเดียวกัน การคิดที่จะหาหรือกำหนดแนวทางในเรื่องต่าง ๆ ผมก็จะเริ่มจากยุทธศาสตร์ใหญ่ก่อน ส่วนกลยุทธ์ย่อย ๆ นั้นจะตามมาภายหลัง เหตุผลของผมก็คือ ผมเชื่อว่าถ้า “ภาพใหญ่” ถูกมองหรือกำหนดถูกต้องแล้ว “ภาพเล็ก” หรือกลยุทธ์ย่อยอาจจะผิดพลาดบ้าง ผมก็ยังจะได้รับผลดีอยู่แม้จะน้อยไปบ้าง ตรงกันข้าม ถ้า “ภาพใหญ่”
ผิดเสียแล้ว ถึงเราจะดูหรือทำ “ภาพเล็ก” ถูกต้องสมบูรณ์แบบ ผลลัพธ์ก็จะยังไม่ดีพออยู่ดี บางที การมองที่ “ภาพใหญ่” นั้น ไม่ใช่เรื่องยาก แต่สิ่งที่อาจจะยากกว่าก็คือ อะไรคือ “ภาพใหญ่”

อย่างเรื่องปัจจัยของความสำเร็จในอนาคตของคนหนุ่มสาวอายุ 25-30 ปีที่ยังไม่ได้แต่งงานนั้น คุณคิดว่าภาพใหญ่คืออะไร? คนทั่วไปอาจจะคิดว่า การทุ่มเททำงานหนักเพื่อความก้าวหน้าในชีวิตการงานเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด ดังนั้น เขาจึงทุ่มเทให้กับการทำงานมากมายจนลืมไปว่า แท้ที่จริงภาพที่ใหญ่กว่า โดยเฉพาะของผู้หญิง ก็คือ การมีชีวิตคู่หรือครอบครัวที่ดี ดังนั้น ถ้าเราเชื่อว่าชีวิตคู่เป็นตัวกำหนดความสำเร็จหรือความสุขในอนาคตมากกว่าเรื่องงาน เราก็ต้องทุ่มเทให้ความสำคัญกับการหาคู่เท่า ๆ กับหรือมากกว่าการทำงานเป็นบ้าเป็นหลังจนลืมไปว่า มันอาจจะเป็นเรื่องที่ง่ายกว่าที่จะประสบความสำเร็จในชีวิตและมีความสุขมากกว่าถ้าเราได้คู่ที่เหมาะสม บางที การได้แต่งงานกับคนที่ถูกต้องเพียงครั้งเดียวอาจจะทำให้คน ๆ หนึ่งสบายไปทั้งชาติได้
แม้ว่าเขาหรือเธอจะทำเรื่องอื่น ๆ ไม่ค่อยได้เข้าท่าเลย เหตุผลก็เพราะว่า เรื่องอื่น ๆ นั้นเป็น “ภาพเล็ก” แต่การแต่งงานนั้น เป็น “ภาพใหญ่”

ในเรื่องของการลงทุนนั้น ผมคิดว่าเรามีประเด็นของ “ภาพใหญ่” มากมายหลายเรื่อง และถ้าเรากำหนดได้ว่าอะไรเป็นภาพใหญ่ได้ชัดเจนและถูกต้อง โอกาสที่เราจะประสบความสำเร็จในการลงทุน
ก็จะมีสูง เพราะการปฏิบัติของเราจะอยู่ในกรอบที่ถูกต้อง ลองมาดูว่าภาพใหญ่บางส่วนที่ผมคิดมีอะไรบ้าง

เรื่องแรกก็คือ เราต้องคิดว่าภาพใหญ่ในการลงทุนของเราคืออะไร? สำหรับผมแล้ว การลงทุนซื้อหุ้นในตลาดหลักทรัพย์นั้น มันคือการเข้าเป็นหุ้นส่วนหรือเจ้าของธุรกิจ ผมไม่เคยมีเป้าหมายว่าซื้อหุ้นแล้วจะขายเมื่อไรหรือจะกำไรกี่เปอร์เซ็นต์ในช่วงเวลาสั้น ๆ การคิดว่าเรากำลังเป็นเจ้าของหรือทำธุรกิจในหุ้นที่เราซื้อลงทุนนั้น ช่วยให้ผมคิดถึงสินค้าที่บริษัทผมจะขาย
ยอดขาย กำไร และปันผลที่ผมจะได้รับ ความเข้มแข็งของบริษัทและการเจริญเติบโตของธุรกิจ ผู้บริหารที่ซื่อสัตย์ไว้ใจได้ ฯ ล ฯ ผมคิดว่าเหล่านี้คือภาพใหญ่ ในขณะที่ราคาหุ้นจะขึ้นไปกี่เปอร์เซ็นต์และการที่บริษัทจะมีข่าวดีหรือกำไรจะเพิ่มขึ้นในไตรมาศหรือปีหน้าเท่าไร เหล่านี้เป็น “ภาพเล็ก” ที่เราไม่ควรเริ่มต้นมองและหมกมุ่นกับมันมากเกินไปก่อนที่จะดูที่ “ภาพใหญ่” ว่า นี่คือธุรกิจที่เราต้องการเป็นเจ้าของหรือไม่?

“ภาพใหญ่” เรื่องที่สองก็คือ เป้าหมายหรือวัตถุประสงค์ของการลงทุนของเราคืออะไร? ในความคิดผมก็คือ การลงทุนของเราน่าจะเพื่อให้เม็ดเงินของเราเติบโตขึ้นอย่างมั่นคงโดยที่ความเสี่ยงในการที่เงินต้นจะลดลงมีน้อยมาก เป้าหมายหลักก็คือการสร้างความมั่นคงและอิสรภาพทางการเงินในระยะยาวของเรา เพราะด้วยวัตถุประสงค์หลักแบบนี้ จะทำให้เราเพิ่มพอร์ตโฟลิโอของหุ้นตลอดเวลาในขณะที่จะมีการกระจายการถือครองหุ้นอย่างเหมาะสม
เพื่อป้องกันความเสี่ยง เช่นเดียวกับการเลือกถือหุ้นที่มีความเสี่ยงในการลดค่าลงต่ำ ตรงกันข้ามถ้าเราไม่มี “ภาพใหญ่” ของวัตถุประสงค์ของการลงทุน เราก็อาจจะเข้ามาซื้อขายหุ้นลงทุนเป็นครั้งคราวและพยายามทำกำไรเป็น “ค่าขนม” หรือเพื่อให้ได้เงินมาใช้จ่ายในลักษณะของการเก็งกำไรเป็นช่วง ๆ ซึ่งลักษณะนี้เป็นเรื่องของการมอง “ภาพเล็ก” ของภาวะตลาดหุ้นและการซื้อขายในช่วงสั้น ๆ ซึ่งโอกาสที่จะประสบความสำเร็จจะมีน้อย

ภาพใหญ่เรื่องที่สามก็คือเรื่องของความเชื่อและการปฏิบัติตามที่ควรจะเป็น ตัวอย่างของความเชื่อมีมากมาย เช่น ภาพใหญ่ของผมก็คือ ผมไม่เชื่อการคาดการณ์ภาวะตลาดหุ้น ดังนั้น ผมไม่ศึกษาวิธีการที่จะหาจังหวะเข้าออกจากตลาดเพราะนี่คือ “ภาพเล็ก” หรือความเชื่อที่ว่าการลงทุนในตลาดหุ้น ผลตอบแทนในระยะยาวสำหรับพอร์ตที่มีขนาดใหญ่พอสมควรจะไม่สามารถทำได้เกินปีละ 20-25% โดยเฉลี่ย นี่ก็คือภาพใหญ่สำหรับผม ดังนั้น ถ้าผมลงทุนแล้วได้ผลตอบแทนปีละ 15-20% ผมจะรู้สึกว่าประสบความสำเร็จ
สูงมาก ว่าที่จริง 10-15% ต่อปีผมก็ไม่รู้สึกเดือดร้อนแล้ว ผมจะไม่พยายามฝืน “ภาพใหญ่” โดยการพยายามหาหุ้น ที่อาจจะกระโดดทีเดียวหลายเท่าแต่มีความเสี่ยงสูงเพื่อที่จะสร้างผลตอบแทนสูงกว่าที่ผมจะทำไหว

ภาพใหญ่เรื่องสุดท้ายที่ผมอยากจะพูดถึงก็คือ เรื่องของสไตล์ในการลงทุน ผมคิดว่า ตัวเราเองก็ควรจะมี “ภาพใหญ่” นั่นหมายความว่า เมื่อมองตัวเราเองจากภายนอก ควรจะรู้หรือบอกได้ว่าเราเป็นนักลงทุนแบบไหน พูดอย่างหยาบ ๆ ก็คือ เรามีสไตล์การลงทุนแบบไหน ชอบลงทุนในหุ้นซุปเปอร์สต็อคหรือแบบก้นบุหรี่ที่ชอบหุ้นที่มีราคาถูกมาก หรือเราชอบหุ้นประเภทวัฎจักรหรือหุ้นที่กำลังฟื้นตัว นอกจากนี้ ก็ยังมีเรื่องของสไตล์การกระจาย
การถือครองหุ้นและอื่น ๆ อีกร้อยแปด ประเด็นก็คือ ถ้าเรามีสไตล์ชัดเจน การลงทุนของเรา
ก็มักจะสามารถคาดการณ์ได้ ตัวอย่างเช่น ผมเองนั้น จะไม่สนใจหุ้นหลาย ๆ บริษัทที่มีผลการดำเนินงานไม่แน่นอนในอดีตที่ผ่านมา 4-5 ปี แม้ว่าในช่วงปัจจุบันบริษัทจะมีกำไรดีและดูเหมือนว่าจะเพิ่มขึ้นอย่างแน่นอนในช่วงปีหรือสองปีข้างหน้า
และหุ้นวิ่งขึ้นมาอย่างโดดเด่นมากและ “น่าจะ” โดดเด่นต่อเนื่องไปอีกอย่างน้อยเป็นปี สาเหตุก็เพราะมันไม่ใช่สไตล์ของผม มันเป็น “ภาพเล็ก” ที่แม้ว่าผมอาจจะทำกำไรได้
แต่มันก็จะไม่เปลี่ยน “ภาพใหญ่ ” ในเรื่องการลงทุนและผลตอบแทนของพอร์ตของผม